Virtuele valuta’s als de bitcoin zijn geen bruikbaar alternatief voor het huidige geld en het is onwaarschijnlijk dat zij dat op afzienbare termijn wel zullen worden.

Dat stelde donderdag De Nederlandsche Bank (DNB), die eerder al waarschuwde dat er risico’s kleven aan beleggingen in digitale ‘munten’.

“Virtuele valuta’s staan momenteel volop in de belangstelling door hun innovatieve karakter en de vraagtekens die zij zetten bij het huidige financiële systeem”, schrijft DNB. “Maar dat maakt ze niet tot een middel dat de basisfuncties van geld vervult.”

Als ruilmiddel zijn ze volgens de centrale bank tot op zekere hoogte geschikt, maar als rekeneenheid en oppotmiddel niet, omdat de waarde daarvoor te sterk fluctueert.

Enorme prijsfluctuaties bitcoin

Virtuele valuta’s zoals bitcoin zijn digitale eenheden die kunnen worden verkregen door het oplossen van cryptografische berekeningen door iedereen die over een computer met voldoende rekenkracht beschikt. Er kunnen met name online anoniem betalingen mee worden gedaan aan partijen die dergelijke valuta’s als betaalmiddel accepteren.

Gedreven door speculatie kende de marktwaarde van de bitcoin de afgelopen tijd hoge pieken en diepe dalen. Zo steeg de koers van zo'n 200 dollar in november 2013 naar 1200 dollar begin december, omdat gegokt werd op een groeiende belangstelling in China. Toen de Chinese centrale bank zijn twijfels uitsprak over de virtuele munt, kelderde de koers echter in een paar dagen tijd weer naar 700 dollar.

Dergelijke schommelingen zouden leiden tot enorme prijsverschillen van dag tot dag als de bitcoin gebruikt zou worden als rekeneenheid. Ook als spaarmiddel is de bitcoin om dezelfde reden niet erg geschikt, omdat beleggers een groot risico lopen om snel grote hoeveelheden geld te verliezen.

Geen geschikt ruilmiddel

Ook de geschiktheid als ruilmiddel is beperkt. "Hoewel de media-aandacht wellicht anders doet vermoeden, is het gebruik van deze valuta’s nog zeer kleinschalig'', stelt DNB.

Het ging vorig jaar om minder dan 1000 transacties per dag in Nederland, tegen ruim 16 miljoen betalingen met euro's per dag. Dat relatief lage aantal is volgens de centrale bank "niet zo vreemd gezien de nadelen die er aan kleven.''

Veiligheidsissues bitcoin

Ook wijst DNB op de veiligheidsissues rondom bitcoin. "Gebeurtenissen als de diefstal van 650.000 bitcoins bij Mt. Gox en de daaropvolgende faillissementsaanvraag van die organisatie laten zien dat virtuele valutasystemen op veiligheidsgebied nog duidelijk  tekortschieten", aldus DNB.

"Door de decentrale systeemopzet is er in de wereld van de virtuele valuta’s geen enkele centrale partij die de verantwoordelijkheid heeft om marktpartijen aan te spreken wanneer zij zich niet houden aan bijvoorbeeld gebruiksvoorwaarden, veiligheidsvereisten of juridische kaders."

Kanttekeningen bij bitcoin

DNB uitte eerder al zijn bezorgdheid over de stijgende populariteit van de virtuele munt. Daarbij plaatste de centrale bank de volgende kanttekeningen:

- De virtuele valuta’s vallen buiten de reikwijdte van de Wet op het financieel toezicht (Wft). DNB houdt zodoende geen toezicht op deze virtuele valuta’s.

- Ook houdt DNB geen toezicht op ondernemingen die hierin handelen.

- De centrale bank wijst erop dat consumenten zich bewust moeten zijn van het ontbreken van toezicht en zich dienen te realiseren welke risico’s zij lopen wanneer zij valuta’s als bitcoin aanschaffen.

- De wisselkoers van bitcoins is volatiel en er is geen centrale uitgever die door consumenten waar nodig aansprakelijk kan worden gesteld.

- Ook is het depositogarantiestelsel niet van toepassing, dat bijvoorbeeld reguliere spaarders beschermt tot 100 duizend euro als een bank omvalt.

Opmars van bitcoin

Het idee voor de bitcoin werd in 2008 beschreven door een persoon die het pseudoniem Satoshi Nakamoto gebruikte. Een jaar later werd de ‘bitcoin’ op internet als particulier initiatief geïntroduceerd als een vorm van elektronisch geld, dat onafhankelijk van centrale banken wordt uitgegeven.

Bitcoins kunnen door iedereen met een pc worden ‘gemunt’, door computers complexe puzzeltjes te laten oplossen die getallen van 64 cijfers opleveren. De algoritmes zijn zo ontworpen dat er een beperkt aantal nieuwe bitcoingetallen in de loop van de tijd kunnen worden gegenereerd.

Heb je eenmaal een erkend bitcoingetal, dan kun je een elektronische portemonnee aanmaken, waarmee je kunt handelen in bitcoins. Maar je kunt ook gewoon bestaande bitcoins of delen daarvan op handelsbeurzen kopen met euro’s, dollars en andere munten.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl